Redukcja śladu węglowego w firmie

Redukcja śladu węglowego w firmach 

Walka ze zmianami klimatu to już nie tylko slogan w mediach. Coraz częściej ta kwestia staje się wymogiem prawnym oraz sposobem na utrzymanie się na rynku. Co więcej, przedsiębiorstwa, a w szczególności te duże, nie mogą dłużej unikać odpowiedzialności za emisję CO2 i produkcję odpadów, a to ze względu na coraz większą świadomość ekologiczną społeczeństwa i nacisk opinii publicznej. Dlatego rodzi się potrzeba dekarbonizacji dużych fabryk i mniejszych firm. Proces ten czeka wielu przedsiębiorców, więc warto przyjrzeć mu się  już teraz.

Dekarbonizacja: co to znaczy?

Wpływ działalności firmy na środowisko naturalne można ocenić, analizując i raportując o wielkości śladu węglowego. Ta metoda koncentruje się na określeniu wielkości emisji gazów cieplarnianych związanych z produkcją oraz konsumpcją dóbr i usług. Węgiel, ropa naftowa i gaz ziemny to główne paliwa, których spalanie przyczynia się do emisji tych gazów. Ograniczenie wykorzystywania tych źródeł energii przez przedsiębiorstwa może znacząco zmniejszyć ich ślad węglowy. Dekarbonizacja gospodarki jest ważna w globalnej walce ze zmianami klimatycznymi i ma wiele zalet. Można tu wymienić poprawę zdrowia publicznego, uniezależnienie się od paliw kopalnych, większą stabilność ekonomiczną firm i ochronę środowiska naturalnego.

Zmniejszenie śladu węglowego – korzyści dla firm

Niektórym się wydaje, że przejście z wykorzystywania paliw kopalnych do użycia odnawialnych źródeł energii jest trudne, czasochłonne i kosztowne. Owszem, proces ten bywa zawiły, na co głównie mają wpływ czynniki indywidualne danego przedsiębiorstwa, ale w wielu sytuacjach można liczyć na pomoc państwa. Kraje Unii Europejskiej inwestują w energię wiatrową i słoneczną oraz oferują wiele programów dofinansowań, jeśli tylko przedsiębiorca zdecyduje się na wprowadzanie zmian. Optymalizując procesy w firmie, można jedynie zyskać. Wdrożenie elementów zrównoważonego rozwoju – takich jak ograniczenie zużycia papieru w biurach, recykling, zmniejszenie ilości odpadów czy redukcja zużycia energii – prowadzi do znacznych oszczędności. Co więcej, angażując się w działania na rzecz przeistaczania gospodarki liniowej w ekologiczną gospodarkę obiegu zamkniętego, można przyciągnąć inwestorów i nowych klientów.

Jak obliczyć ślad węglowy w firmie?

W biznesie od lat funkcjonują protokoły bazujące na międzynarodowych lub krajowych przepisach i wytycznych. Przestrzeganie ich jest ważne dla przedsiębiorstw, szczególnie tych, które działają we współpracy z wieloma kontrahentami. Niektórzy z nich mogą wymagać spełniania różnego rodzaju norm lub posiadania odpowiednich certyfikatów mających wpływ na postrzeganie danej firmy przez klientów. Zasady dekarbonizacji określają wytyczne zawarte w takich aktach jak PAS 2050, WRI, GHG Protocol, ISO 14067 czy ISO 14064. Są to wystandaryzowane międzynarodowe zapisy regulujące zasady dekarbonizacji gospodarki, które definiują metody obliczania wielkości śladu węglowego przedsiębiorstw. Niżej omówimy najpopularniejszy z tych protokołów, czyli GHG Protocol.

Jak zrozumieć redukcję śladu węglowego w firmach z GHG Protocol?

Ślad węglowy zazwyczaj jest obliczany na poziomie rocznym i uwzględnia wszystkie emisje gazów cieplarnianych generowane przez działalność całej organizacji. Jednak coraz częściej przedsiębiorstwa muszą dokładnie określać i raportować ślad węglowy dla konkretnych produktów, usług lub wydarzeń. Pomiar śladu węglowego jest istotny również w kontekście raportowania zgodnie z kryteriami ESG (Environmental, Social and Governance), które wyznacza Dyrektywa CSRD (wymóg raportowania na temat kwestii środowiskowych, społecznych i praw człowieka przez duże, małe i średnie spółki giełdowe). Jak obliczyć ślad węglowy?

1. Wybierz okres, dla którego chcesz obliczyć ślad węglowy (zwykle jest to jeden rok).
2. Wykaż ograniczenia operacyjne.
3. Zbierz informacje na temat aktywności, które generowały emisję gazów cieplarnianych.
4. Oblicz ślad węglowy, mnożąc uzyskane dane przez współczynnik emisji.
5. Przedstaw raport i znajdź technologie/metody mogące pomóc w procesie dekarbonizacji.

Jak rozumieć wspomnianą aktywność? Zgodnie z międzynarodowym standardem Greenhouse Gas Protocol, wydanym w 2001 roku, aktywności emitujące gazy cieplarniane rozumiane są poprzez podział na trzy zakresy:

• Zakres 1 –  obejmuje bezpośrednie emisje gazów cieplarnianych generowane przez działalność własną organizacji, takie jak spalanie paliw w urządzeniach i pojazdach należących do firmy, wycieki z systemów chłodniczych itp.
• Zakres 2 – odnosi się do pośrednich emisji związanych ze zużywaną przez organizację energią elektryczną, ciepłem, parą i chłodem, które zostały zakupione z zewnątrz w celu prowadzenia działalności.
• Zakres 3 – dotyczy wszystkich pozostałych pośrednich emisji gazów cieplarnianych, które pojawiają się w organizacji. Należą do nich emisje z transportu zakupionych towarów, zarządzanie odpadami, podróże służbowe oraz dojazdy pracowników do pracy pojazdami niebędącymi własnością firmy. Często jest to największy i najbardziej złożony zakres trudny do dokładnego określenia ilościowego.

Jak zmniejszyć ślad węglowy w firmie?

Każda firma ma możliwość wspierania działań na rzecz mitygacji, czyli ograniczenia wpływu globalnego ocieplenia poprzez podejmowanie decyzji mających pozytywny wpływ na klimat. Najłatwiej i najszybciej jest podjąć działania związane z redukcją emisji w zakresach 1 i 2. Jednak dla wielu firm, np. o profilu handlowym zdecydowana większość emisji, nawet powyżej 80% należy do zakresu 3, który obejmuje łańcuch dostaw i dystrybutorów powiązanych z daną organizacją. Podjęte działania, związane z zakresem 3 w rezultacie mogą mieć największy wpływ na redukcję całkowitych emisji organizacji.

Niżej przedstawiamy kilka metod, które pomogą zmniejszyć ślad węglowy:

Drobne, ale widoczne dla Pracowników i pozwalające zaangażować ich w przemianę:

• programy motywacyjne dla pracowników, promujące zmianę sposobu dojazdów do pracy na niżej emisyjny (komunikacja miejska, rowery, hulajnogi elektryczne);
• wymiana butelek w plastikowych butelkach na dozowniki z wodą;
• wprowadzenie obowiązkowej segregacji odpadów;
• utrzymywanie temperatury wewnątrz firmy na optymalnym poziomie;
• ograniczenie drukowania dokumentów na rzecz przeniesienia ich do cyfrowych systemów firmowych;
• wyłączanie urządzeń elektronicznych i gaszenie światła po zakończeniu pracy;

 

Większe zmiany, pozwalające wpłynąć na realny ślad węglowy organizacji:

• nawiązanie współpracy z Firmami z zakresu GOZ, np. dostarczającymi serwis pogwarancyjny;
• zadbanie o stan techniczny budynków, termomodernizacja i wszelkie działania polegające na polepszeniu parametrów cieplnych budynków;
• wymiana starych urządzeń na nowe z niższym poborem energii;
• inwestowanie w energię odnawialną (np. panele fotowoltaiczne lub pompy ciepła);

Dlaczego warto redukować ślad węglowy w firmach?

Jeszcze pod koniec XX wieku dekarbonizacja nie budziła tak dużych emocji, jak robi to teraz. Temat zmniejszania śladu węglowego był mało znany i omawiany głównie w publikacjach naukowych. Dziś jest inaczej, jako że dekarbonizacja gospodarki staje się coraz istotniejsza zarówno w Europie Zachodniej, jak i w Polsce. Szacuje się, że już niedługo to, ile śladu węglowego generuje dana firma, będzie najistotniejszym wyznacznikiem oceny jakości przedsiębiorstwa. Zmiany w przepisach prawa i nowe wymogi dotyczące sprawozdawczości z działań na rzecz zrównoważonego rozwoju będą mieć duży wpływ na wartość firm oraz ich zdolność pozyskiwania funduszy zewnętrznych. Dlatego też wiele organizacji zakłada własne systemy CSR (Corporate Social Responsibility), w tym tworzy działy odpowiedzialne za zrównoważony rozwój i politykę firmy wobec środowiska naturalnego. CSR zakłada, że organizacja powinna działać zgodnie z prawem oraz propagować zrównoważony rozwój, brać odpowiedzialność za emisję CO2 i świadomie podchodzić do spraw związanych z ekologią. Jednym z istotniejszych elementów wdrażania polityki CSR jest redukcja śladu węglowego w firmach. Wskaźnik ten daje wiarygodny wynik obrazujący wpływ firmy na środowisko i ilość generowanych zanieczyszczeń.